Terugval na EMDR

Veel mensen zoeken online naar antwoorden over een terugval na EMDR, omdat ze zich afvragen waarom ze zich na de behandeling juist slechter voelen.

Misschien herken jij dat ook. Je hebt EMDR gedaan, misschien met spanning, misschien ook met hoop.
Eindelijk de stap gezet om je verleden aan te kijken, om rust te vinden in jezelf.
En dan… weken of maanden later merk je dat sommige klachten weer terugkomen.
Je voelt je emotioneler, sneller getriggerd of hebt opnieuw last van onrust in je lijf, je slaapt slechter en ga zo maar door. Dan kan kan het voelen alsof alles voor niets is geweest, alsof je terug bij af bent.

Dat gevoel is begrijpelijk, maar een terugval betekent niet dat EMDR niet heeft gewerkt.
Het kan betekenen dat er nog iets in beweging is.
Heling en herstel gaat niet in een lineaire lijn. Soms komen oude gevoelens terug, juist omdat je lijf eindelijk durft te ontspannen.

Wat gebeurt er bij een terugval na EMDR?

Tijdens EMDR wordt er iets opgeroepen wat vaak jarenlang goed was weggestopt.
Dat zorgt ervoor dat je brein en lichaam hard aan het werk gaan om alles opnieuw te ordenen.
Soms merk je dat in de vorm van vermoeidheid, hoofdpijn, huilbuien of meer / onrustigere dromen.
Je lijf verwerkt en je zenuwstelsel gaat opzoek naar een nieuwe balans.

Het is een beetje te vergelijken met een spier die je lang niet hebt gebruikt.
Als je die ineens weer traint, voel je daarna spierpijn en spanning. Dat wil niet zeggen dat het fout is gegaan, het betekent dat er iets gebeurt en aan het veranderen is.

Waarom een terugval niet betekent dat EMDR niet werkt

Ik hoor vaak van mensen: “Ik dacht dat ik klaar was, maar nu komt alles weer terug.”
Ze twijfelen aan zichzelf, en/of aan de therapie.
Toch is het belangrijk om te weten dat EMDR vaak wél zijn werk doet.
Het brein heeft alleen tijd nodig om de nieuwe informatie op te slaan en oude reacties los te laten.
En soms vraagt het systeem om een volgende stap, omdat het trauma zo ver weggeborgen is geweest of omdat jij geen geïsoleerd trauma hebt maar een complex trauma stuk.

EMDR bij geïsoleerde trauma’s versus complexe trauma’s

EMDR is oorspronkelijk ontwikkeld voor geïsoleerde trauma’s: éénmalige, duidelijk afgebakende gebeurtenissen zoals een ongeluk, een nare bevalling of één specifiek incident dat steeds opnieuw omhoogkomt.
In zulke situaties kan EMDR heel effectief zijn: het brein verwerkt de gebeurtenis en er komt weer rust.

Bij complexe trauma’s werkt dat anders. Dat zijn situaties waarin er jarenlang sprake was van stress, onveilig gevoel of emotionele verwaarlozing. Soms in de jeugd maar dit kan ook voorkomen bij huisleijk geweldig in je volwassen jaren, of langdurige pesterijen op je werk.
De pijn / trauma is dan verweven met meerdere lagen van het brein, het zenuwstelsel én het lichaam.

In zulke gevallen kan EMDR soms te snel of te intens zijn, maar meestal is het niet mogelijk. Er zijn slechts enkele psychologen die dit toepassen bij hun cliënten. De meeste psychologen wijzen emdr hierom dus af.
Als er wel emdr wordt toegepast, wordt er iets geopend wat (nog) niet helemaal veilig is om te verwerken.
Het resultaat? Oude gevoelens of lichamelijke reacties komen bijna direct terug, of er ontstaat juist een gevoel van leegte of overprikkeling. In zeldzame gevallen kan de client dissociëren naar de tijd waarin dit trauma is ontstaan, gevolg; nieuw trauma.

Soms is er een andere ingang nodig om verder te kunnen helen.

Signalen die kunnen wijzen op een tijdelijke terugval na emdr

  • Meer dromen of nachtmerries
  • Hoofdpijn, vermoeidheid of spanning in je lijf
  • Somberheid of onverklaarbare huilbuien
  • Prikkelbaarheid of onrust
  • Oude gedachten of overtuigingen die weer opduiken
  • Twijfel: “Heeft het allemaal wel geholpen?”
  • sommige gevallen; terugvallen op verslavingsgedrag

Het hoort bij het proces, al voelt dat op het moment zelf natuurlijk allesbehalve fijn.

Wat kun je doen als je een terugval ervaart?

Allereerst: adem en probeer te ontspannen. Dit klinkt makkelijker dan het is.
Herinner jezelf eraan dat dit een fase is.

Weet dat jouw lichaam bezig is met integreren het is niet stuk, het is aan het helen.

Probeer zachte vormen van zelfzorg toe te passen.
Ga wandelen, doe een rustige yogales, of luister naar een ontspannende meditatie of yoga nidra.

Geef jezelf echt even de ruimte om te voelen en te beoordelen wat er nu gebeurt, zonder dat je jezelf veroordeelt.
En als je merkt dat het lastig blijft, neem dan zo spoedig mogelijk contact op met je therapeut. Soms is er gewoon iets meer tijd of een andere benadering / behandeling nodig om alles goed te laten landen.

EMDR is vaak niet genoeg bij complex trauma

Er zijn mensen die na meerdere EMDR-sessies merken dat de scherpe randjes eraf zijn, maar dat de rust nog steeds niet terug is. Dat er nog steeds onrust, angst, woede of andere uitingen zijn waarvan je had gehoopt dat ze nu waren verdwenen. Dit gevoel kan zelfs jaren later weer terugkomen.

Dit zie ik vaak bij mensen die in langdurige stressvolle situaties hebben geleefd en hierbij een groot gevoel van onveiligheid hebben ervaren.
EMDR kan dan wel iets verlichten, maar de kern; de diepe overlevingsreflexen in het lichaam, blijft vaak actief.
Die laag vraagt juist om iets anders: om rust, veiligheid, lichaamsbewustzijn en het herprogrammeren van onbewuste patronen.

Ook zie je dat deze mensen hun trauma zo goed en diep hebben weggestopt dat je dit met emdr niet meer kan herinneren. Je lichaam heeft, puur om te overleven, deze ervaringen en gevoelens geblokt zodat je er nooit meer bij hoeft en kan komen. "Hoe verwerkt je dan je trauma als je hier niet bij kunt komen", is een veel gestelde vraag bij mij ni de praktijk.

Hypnotherapie als vervolg op EMDR

Steeds vaker kloppen er mensen bij mij aan die al één of meerdere EMDR-trajecten hebben gevolgd.
Ze zeggen dan:

“Het hielp wel even, maar iets bleef terugkomen.”
“Ik dacht dat het weg was, maar bij stress voel ik het weer opkomen.”

Tijdens hypnotherapie werken we op een ander niveau: het onderbewustzijn.
We hoeven niet opnieuw de pijn in te duiken', je hoeft zelfs niet her te beleven (het maakt dus niet uit of je de traumatische gebeurtenis wel of niet meer herinnerd), maar brengen juist ontspanning en veiligheid in het lichaam.
Daar, in die rust, kan het brein, en dus ook je lichaam, pas écht loslaten.

Veel van deze mensen ervaren na enkele sessies dat ze eindelijk de rust voelen waar ze al zo lang naar verlangen.
Ze merken dat ze niet meer telkens getriggerd worden, dat hun lichaam stiller wordt, dat ze weer kunnen vertrouwen.
Sommigen zeggen zelfs: “Het voelt alsof ik pas nu echt vrij ben.”

Wil je meer weten over hoe dat werkt? Lees dan ook mijn artikel over
👉 loslaten van het verleden

Je bent onderweg

Een terugval betekent niet het einde, maar zie het als een tussenstop.
Het laat zien dat je onderweg bent, dat je iets aan het loslaten bent wat ooit nodig was om te overleven.

Weet dat je niets fout doet. Dat je niet “weer” begint.
Je vervolgt gewoon jouw pad, met een beetje meer wijsheid en bewustzijn dan voorheen.

En mocht je voelen dat het tijd is om de laatste lagen los te laten, weet dan dat je daarbij geholpen kan worden. Ik help je graag verder, zodat je weer stevig in jezelf kunt staan, met rust, vertrouwen en zachtheid.

Met warmte,
Sonja
Expert in traumaheling en zelfliefde


Over Sonja

Sonja is gespecialiseerd in complexe trauma stukken en zelfvertrouwen.
Ze begeleidt mensen, met of zonder de diagnose (C) PTSS, die na therapieën zoals EMDR nog onrust of spanning ervaren.
Met behulp van hypnotherapie, lichaamsgericht werk en diepe ontspanning helpt ze je het verleden écht los te laten zodat je weer met zelfvertrouwen kunt genieten van het leven.

Machteloosheid

Machteloosheid. Dit is het gevoel wat ik op dit moment ervaar.
Op dit moment wordt mijn dochter geopereerd. Natuurlijk weet ik dat ze in goede handen is maar toch breekt mijn moederhart als ik haar onder narcose zie gaan.

Dit is de 2e operatie die ze ondergaat, de eerste is helaas niet goed gegaan. Dus mag ze vandaag naar een gespecialiseerd ziekenhuis. Ik ga er dan ook vanuit dat het deze keer goed gaat en dat het resultaat blijvend is.

Machteloos gevoel vanaf de zijlijn
Mijn situatie is natuurlijk niet bijzonder, ik weet dat ook jij je wel (meer dan) eens machteloos gevoelt hebt. Machteloos omdat je graag wilt dat iemand beter wordt, geen pijn of ongemak voelt en ervaart.

In de praktijk zie ik veel van deze voorbeelden. Mensen die zich machteloos voelen omdat een persoon van wie zij houden mentaal lijdt. Ze hebben al veel adviezen gegeven aan een hun en sommige adviezen zijn opgevolgd waarbij het resultaat wisselend is/ was maar niet blijvend. Anders waren ze nu verlost van deze mentale struggel.

Als je iets zelf niet ondergaat sta je altijd vanaf de zijlijn. Het is afwachten of de persoon in kwestie jouw advies op wilt / kan en gaat volgen. Ook al weet jij dat “dit” echt de oplossing is, zelf dan moet degene dat ook nog zo zien en ervaren. Dit maakt dat jij je machteloos voelt.

Machteloosheid bij jezelf
Je kan je natuurlijk ook machteloos voelen over je eigen situatie. Misschien is jouw situatie wel uitzichtloos! Je hebt alles al geprobeerd en niets lijkt te werken. Op advies van de huisarts ben je naar de POH GGZ doorverwezen, die kon niet zoveel met jouw complexe klachten dus werd je doorverwezen naar de psycholoog in een reguliere GGZ instelling. Daar kwam je op de wachtlijst en toen je uiteindelijk je intake gesprek had kreeg je te horen dat er een aantal verschillende behandelingen werden voorgesteld. Om te beginnen werd er EMDR geadviseerd, hiervoor kom je op een wachtlijst te staan die gemiddeld 6-9 maanden duurt! Op de tussentijd te overbruggen werd aangeraden om deel te nemen aan een groepsprogramma, hier is de wachttijd slechts ca. 3 maanden voor.

In de tussentijd moet je het zelf maar even uitzoeken en vooral rustig blijven en geen “vervelende” situaties opzoeken die jouw mentale klachten en onrust verergeren.

Je vrienden willen jou natuurlijk ook helpen, er is geadviseerd om naar de yoga te gaan, te gaan wandelen of te gaan zwemmen, zoek een hobby, ga naar de acupuncturist en er was ook iemand die heel veel baat heeft gehad bij hypnotherapie, maar dat moest degene wel zelf betalen.

Het einde van de wereld
Je begint dan maar met de adviezen die het makkelijkst zijn en het minste geld kosten, je gaat wandelen en af en toe sporten. Helaas helpt dit onvoldoende en de machteloosheid wordt steeds groter en je krijgt steeds meer het gevoel dat dit het einde van de wereld is. “waarom werk er nou niets bij mij, en bij een ander wel? Misschien ben ik niet te helpen en moet ik maar accepteren dat dit mijn leven is, pfff”.

Uit nood begin je dan maar met yoga. Maar dit is niets voor jou toch? “Bij yoga moet je lenig en slank zijn, en ik ben geen van beide”. Mega gespannen en zo stijf als een houten plank stap je ongemakkelijk de yogaschool in. Je komt in houdingen waarvan je niet weet hoe deze je ooit kunnen ontspannen, je krijgt er alleen maar meer last van. En dan die eind ontspanning. “Ga maar lekker liggen en sluit je ogen” hoor je de docent zeggen. Je vraagt je oprecht af hoe je dit kan doen, “al die mensen hier en dan ook nog eens mijn ogen sluiten ga ik echt niet doen, ik wil zien wat er gebeurt. Als ik mijn ogen sluit raak ik de controle kwijt en zie ik niet meer wat er gebeurt”.

Nadat je een paar keer de yoga geprobeerd hebt merk je toch dat dit iets voor je doet. “Thuis lukken al deze houdingen en oefeningen niet maar als ik bij de yoga ben merk ik dat ik iets meer kan ontspannen en loslaten”. Helaas is dat gevoel maar van korte duur want als je naar buiten stapt neemt het ongemakkelijke gevoel en het gevoel van spanning weer je hele lichaam en hoofd over.

Vol onrust bel je wederom naar de GGZ met de vraag of er al plek is voor de emdr of de groepstherapie. Eindelijk hoor je dat je volgende week mag starten met de groepstherapie. Je ziet weer een lichtpuntje.

Groepstherapie
De dag dat de groepstherapie start ervaar je gezonde spanning. “Dit gaat mij beter maken”, is het enige wat er in je hoofd omgaat. 2x per week ga je naar deze groepssessies maar je merkt dat het weinig doet. Het is een soort praatgroep en lijkt wel een lotgenotenschap. Het ene verhaal is nog schrijnender dan het andere. Vaak ga je met een zwaarder en deprimerender gevoel naar huis dan dat je die dan daar bent gekomen. Dus na een aantal weken komt de machteloosheid weer terug. Deze keer nog groter en zwaarder dan voorheen; “kon dat nog”?

Je vraagt een gesprek aan en verteld tegen de groepsleider dat dit niet werkt voor jou en je vraagt of er geen andere therapie is die ook wordt vergoedt vanuit de zorgverzekering. Je krijgt hier helaas geen positief bericht op terug. “Dit is de enige therapie die vanuit de verzekeraar vergoedt wordt, en u staat op de wachtlijst voor de trauma verwerking middels EMDR” krijg je te horen.

Je stopt dan ook maar weer met deze vorm van therapie….

Je raakt jezelf kwijt
Het is al heel lang geleden dat je vrolijk en vol energie in de ochtend te bed uit kwam, maar de laatste paar weken is dat gevoel alleen maar toegenomen. Je hebt nergens zin in, zit volledig in de ziektewet en je komt bijna niet meer buiten de deur. Je kan de schijn ook niet meer ophouden tegenover je kinderen. Die zien jou alleen maar huilen en op bed liggen, ze praten nog weinig tegen je want als ze dat doen schreeuw je vaak naar ze. Achteraf voel je je hier schuldig over en voel je je een waardeloze moeder….

Vrienden negeer je en je zorgt steeds minder voor jezelf. Je kookt bijna niet want je hebt geen honger en als je kinderen bij jou zijn probeer je wat lekkers te maken voor hun maar ook dat kost steeds meer moeite. “Wat heeft het allemaal nog voor zin, wie zal mij eigenlijk missen als ik er niet meer ben”? Met deze gedachten loop je steeds vaker rond en je bedenkt allerlei manieren om uit te leven te stappen.

Je wordt bang van je eigen gedachten en gaat weer naar de huisarts, mogelijk is er nog iets anders wat ik kan doen….

Verwijzing van de huisarts
Je doet (wederom) je verhaal bij de huisarts en die zegt dat je op de wachtlijst staat en dat zij verder niets anders kunnen doen. Ze hebben alles al geprobeerd en alle verwijzingen zijn al afgegeven.

Dan geeft de huisarts aan dat er nog iets anders is waarvan hij weet dat het kan helpen. Er wordt momenteel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en de eerste resultaten zijn heel positief. Natuurlijk wil je dat proberen, wat is het? Je merkt dat er weer een kleine opleving komt, er is toch nog hoop!
De huisarts verteld je over de onderzoeken naar hypnotherapie maar je krijgt ook te horen dat dit valt onder alternatieve geneeswijze en dat dit deels of niet vergoedt wordt door de zorgverzekeraar.

Is hypnotherapie de oplossing?
Thuis ga je op onderzoek uit, ze zoekt het hele internet af en dit lijkt de oplossing te zijn voor de mentale klachten die jij ervaart. Je belt die vriendin op die ooit heeft gezegd dat je hypnotherapie moet doen omdat het bij haar ook zo goed heeft geholpen. Na dit gesprek ben je nog enthousiaster en ga je opzoek naar een hypnotherapeut bij jou in de buurt.

Je komt op een site terecht van een therapeut die je aanspreekt en je plant een afspraak in. Tijdens dit gesprek worden al je vragen, twijfel en onrust weggenomen. Ja, dit is wat jij gaat doen.
“oja, nog een vraag, wat kost het eigenlijk”?
Als je hoort wat een traject kost blokkeer je. “Jeetje, dat is meer dat ik dacht. Dat heb ik nu niet”. Je spreekt af er even over na te denken en je gaat iets wat gedemotiveerd naar huis.

Wat kost de huidige situatie
De dagen en de weken verstrijken langzaam. Het bedrag wat je moet betalen bij de hypnotherapeut is zo hoog, en je weet niet of het werkt. Moet je dit dan wel doen? Is er niet iets anders wat de zorgverzekeraar zal vergoeden?
Je merkt dat je steeds verder weg zakt. Je kinderen hebben aangegeven vaker bij papa te willen zijn omdat het bij en met jou niet zo leuk (meer) is.

Je vraagt opnieuw een gesprek aan bij de hypnotherapeut en legt jouw twijfel voor. Daar wordt je de vraag gesteld wat de huidige situatie jou nu kost en wat het je al gekost heeft. “Tja, energie, frustratie, mijn nachtrust, mijn werk en de band met mijn kinderen, die raak ik nu ook kwijt”. De volgende vraag luidt “wat ben je van plan dit nog meer te laten kosten”? Tja, die vraag is lastiger te beantwoorden, eigenlijk niets. Ben het wel zat was het antwoord.

Nu pas valt het kwartje, dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen succes en gezondheid. Je bedankt voor het gesprek en geeft aan in te willen stappen in een traject. We gaan wat dieper in op je vraagstukken en praten verder over de mogelijkheden. Over 3 weken plannen we de eerste sessie in!

Dit was een gesprek wat ik een paar jaar geleden heb gevoerd met een klant. Als je haar van te voren had gezegd dat de uitkomst van hypnotherapie zo geweldig zou zijn en een wereld van verschil zou maken had ze jou of mij mogelijk niet geloofd. Maar nu ze zelf heeft ondervonden dat afhankelijkheid van de reguliere zorg en de zorgverzekerde zorg haar niet verder kon helpen ging ze zelf opzoek en nam ze de regie over haar eigen leven weer terug.

Ondertussen is mijn dochter weer terug op de afdeling, nog een beetje dizzy en afwezig door de narcose maar heel blij dat alles goed gegaan is. Fijn dat ik nu weer zelf voor haar kan zorgen, ik voel me niet meer machteloos!

Aangesloten bij:

Discover more from Groei en Meer

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading

linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram